Het begin

Toen de familie Van de Haar in 2007 naar Ethiopië vertrok, was de vraag van de beide zoons Evert en Jan wat zij naast hun schoolwerk daar hadden te doen. De 15-jarige tweeling groeide op in Friesland tussen de grazige weiden met melkvee. Dus wat paste dan beter bij hen dan het opzetten van een fokprogramma voor melkvee in Ethiopië. De gemiddelde opbrengst van een Ethiopische melkkoe, meestal een Zebu-type, ligt rond de 2 liter per dag. Boeren die koeien met Holstein-bloed hebben, melken al snel 15 liter per dag. Maar dit hoogproductieve ras is erg gevoelig voor de hete weersomstandigheden, voor ziekten en voor veranderingen in het voer. Het fokken van een sterk melkveeras voor de Ethiopische omstandigheden is dus een mooi doel.

In samenspraak met Dr. Tamirat van het Debre Zeit Agricultural Research Centre hebben we gekozen om de kruising te baseren op het Oost-Afrikaanse ras Borana. Dit vrij kleine ras wordt als vlees- en melkkoe gebruikt door de nomaden, tot in Zambia toe. Borana’s zijn zeer resistent tegen de barre Afrikaanse omstandigheden en hebben een goede ziektenresistentie.

In november 2007 zijn we daarom met Evert en Jan in onze nieuwe Landcruiser naar de zuidgrens van Ethiopia getogen, om daar in de streek Borana de nomadenstammen te bezoeken die dit ras houden. Daar leerden wij de typische kenmerken van de Borana’s en vonden een handelaar die er 20 stuks voor ons zou aankopen. Op de weg terug naar huis gebeurde wat niemand verwachtte. Onze auto sloeg op een slecht stuk weg over de kop, waarbij Evert zijn leven verloor. Het is een God’s wonder dat de overige zes inzittenden de totaal verwoeste auto levend konden verlaten, zij het niet ongedeerd. Wat een verdriet!

Na in Nederland te zijn hersteld, kwamen we in april 2008 weer terug in Ethiopië. Om zo goed en kwaad het kon het werk weer op te pakken. En na enkele maanden arriveerden de eerste Borana’s en begon het werk. Weliswaar met een diepe droefheid over zo een begin.

Begin 2009 verhuisde de tijdelijke stal van Debre Zeit naar de nieuwe lokatie op Hidi. Daar werd een stal gebouwd waar inmiddels ruim 150 dieren verblijven. In totaal hebben we zo’n 100 Borana’s aangekocht.

Het fokdoel

Om een sterk ras te krijgen met een goede melkgift hebben wij ons gericht op een driewegkruising tussen Borana en Holstein-Frisian en Jersey. De combinatie van de resistenties van de Borana’s met de hoge melkgift van de Holsteins en de robuustheid van de Jerseys lijkt veelbelovend. In het verleden zijn goede resultaten gehaald met gewone kruisingen van de lokale rassen met zowel Holstein als Jersey. Daarom zijn we begonnen met de kruisen met Holstein. Omdat we daarna met de bruine Jerseys verder willen en omdat er al zoveel zwart-bonte Holsteins gebruikt zijn, hebben we gekozen voor de rood-bonte Holsteins. Deze variant is ook wat sterker in het vlees.

In 2009 werd de eerste Hobo geboren. En op dit moment hebben we zo’n 40-tal F1-Hobo’s. Het bleek knap lastig te zijn om met KI de Borana’s drachtig te krijgen. Vandaar dat we in het voorjaar van 2011 een Holstein stier hebben ingevlogen uit Nederland.

Eind 2010 was de eerste Hobo groot geworden en werd deze vaars geïnsemineerd met Jersey. En in augustus 2011 werd de eerste Jobo geboren! Een prachtig chocoladebruine vaars. Het einddoel van onze kruising.

Met de Hobo’s bouwen we langzamerhand een aantal lijnen op, die we dan onderling kunnen doorvermeerderen. Deze lijnen gebruiken we om het ‘ras’ te verbeteren, door de beste koeien te selecteren en te gebruiken voor de fokkerij. Stap voor stap moet het dan mogelijk zijn om een verbeterde Hobo-lijn te selecteren, waarvan de Jobo-nakomelingen aan de Ethiopische boer verkocht kan worden. Een lange-termijn-doel, waar de uitdrukking van de apostel Jacobus ‘zo de Heere wil en wij leven’ wel zeker op zijn plaats is.